Šta je oksidativni stres i zašto ga trebate smanjiti?

U literaturi se oksidativni stres definira kao poremećaj ravnoteže između povećane količine reaktivnih vrsta kisika (ROS) i smanjene aktivnosti mehanizma antioksidanasa. 

Drugim riječima, u našem tijelu nalazi se previše slobodnih radikala (prije spomenutih ROS) koji uništavaju sastavne dijelove ćelija i nedovoljno spojeva koji bi ih odstranili (npr. antioksidansi). 

To može izazvati prerano starenje kože, što ćete primijetiti kao bore i promjene na koži. 

Međutim, ROS nisu uvijek loše. Naš organizam ih treba u umjerenim količinama jer ih ćelije koriste i kao odbrambeni sistem od štetnih organizama.
Problem nastaje kada ima previše tih spojeva, ravnoteža je narušena i nastupa oksidativni stres.

Šta uzrokuje oksidativni stres?

Uticaji na pojavu oksidativnog stresa mogu biti unutrašnji i vanjski.

UNUTRAŠNJI UTICAJI

Unutrašnji uticaji uključuju enzime i molekule koji doprinose stvaranju slobodnih radikala kao nusproizvoda nekih enzimskih ili neenzimskih reakcija. 

VANJSKI UTICAJI

Oksidativni stres mogu uzrokovati i vanjski uticaji. Njihovi spojevi prodiru u tijelo, u njemu se metaboliziraju ili razgrađuju, a pri tome kao nusproizvodi nastaju slobodni radikali. 

Najčešći vanjski uticaji kojima smo skoro svi izloženi:

1. Zagađeni zrak i voda
2. Izlaganje suncu bez odgovarajuće zaštite – naročito svjetlost UVA i HEV 
3. Pušenje, droge i alkohol
4. Stres 
5. Pretjerana fizička aktivnost
6. Upale, infekcije i određene bolesti poput raka
7. Neke namirnice – posebno dimljeno meso, otpadna ulja i masti
    

Koje su posljedice oksidativnog stresa?

Slobodni radikali i s njima povezan oksidativni stres utiču na naše starenje i bolesti povezane sa starenjem. 

Kako to najlakše možete shvatiti? Zamislite komad voća koji ste ostavili na zraku. U početku je jabuka lijepa i čvrsta, ali nakon nekoliko sati na zraku postat će smeđa i mekana. Slično se događa i s našom kožom, ali umjesto sati taj proces traje nekoliko decenija.

Povećani broj bora većinom je posljedica veće razgradnje kolagena i raspada hijaluronske kiseline, dva glavna sastojka koji održavaju kožu elastičnom i zategnutom.

Uticaj oksidativnog stresa na kožu

Osim preranog starenja kože oksidativni stres može uticati i na druge probleme vezane uz naš najveći organ:

• povećana pojava upalnih problema kao što su rozacea, crvenilo, suha koža i svrbež, 
• rak kože, atopijski dermatitis, psorijaza ili ljuskavica,
• neravnomjerna pigmentacija ili nedostatak pigmenta,
• sporije zarastanje kože,
• povećan broj akni,
• pojačano opadanje kose – androgena alopecija (više možete saznati ovdje).

Posljedice oksidativnog stresa mogu uticati na vaš izgled i zdravlje. Dobro poznavanje uzroka njegovog nastanka je dakle ključno za zdrav život, ali postoje i načini kako ga ublažiti.

U našem drugom članku saznajte više o prevenciji oksidativnog stresa i o antioksidansima.

Izvori:

1. Liguori et al. Oxidative stress, aging, and diseases. Clin Interv Aging. 2018 Apr 26;13:757-772.
2. Masaki H. Role of antioxidants in the skin: anti-aging effects. J Dermatol Sci. 2010 May;58(2):85-90.
3. Michalak M. Plant-Derived Antioxidants: Significance in Skin Health and the Ageing Process. Int J Mol Sci. 2022 Jan 6;23(2):585.
4. Pizzino et al. Oxidative Stress: Harms and Benefits for Human Health. Oxid Med Cell Longev. 2017;2017:8416763.